«ដោយបានគ្រប់ទាំងព្រះចេស្ដាចម្រើនកំឡាំង តាមឫទ្ធិបារមីដ៏ឧត្តមរបស់ទ្រង់ ដើម្បីឲ្យបានចេះទ្រាំទ្រ ហើយអត់ធន់គ្រប់យ៉ាងដោយអំណរ ព្រមទាំងអរព្រះគុណ ដល់ព្រះវរបិតាដែលទ្រង់បានប្រោសឲ្យយើងបានគួរនឹងទទួលចំណែកកេរ្តិ៍អាករក្នុងពួកបរិសុទ្ធនៅទីភ្លឺផង» (កូឡូស ១:១១-១២)។
មនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធតែឲ្យតម្លៃមកលើអំណោយល្អៗ។ យើងអរព្រះគុណព្រះដែលបានប្រទានពរយើងឲ្យមានក្រុមគ្រួសារ សេរីភាព ការសម្រាក គ្រែគេងដ៏កក់ក្តៅ និងភេសជ្ជៈដែលធ្វើឲ្យចិត្តស្រស់ថ្លា ហើយតាមធម្មតា យ៉ាងហោចណាស់ យើងអាចបង្ហាញការអរព្រះគុណក្នុងកម្រិតខ្លះចំពោះព្រះពរទាំងនេះ។ យើងរៀនពាក្យ «អរគុណ» តាំងពីតូចមក។
លោក យ៉ូណាថាន អេដវើត (Jonathan Edwards) ដែលជាអ្នកនាំមកនូវការផុសផុលនៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានញែកឲ្យដាច់ពីគ្នារវាងពាក្យ «ការដឹងគុណជាធម្មតា» និង «ការដឹងគុណដោយសារព្រះគុណព្រះ»1។ ការដឹងគុណជាធម្មតាកើតមានដោយសារអ្វីដែលគេបានឲ្យមកយើង និងអត្ថប្រយោជន៍ដែលយើងទទួលបានពីអំណោយនោះ។ មនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធតែអាចមានការដឹងគុណជាធម្មតា។ ចំណែកឯការដឹងគុណដោយសារព្រះគុណព្រះវិញ មានភាពខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងពីការដឹងគុណជាធម្មតា ហើយមានតែកូនព្រះទេដែលអាចដកពិសោធន៍ និងបង្ហាញការដឹងគុណនោះ។ ការដឹងគុណដោយសារព្រះគុណព្រះទទួលស្គាល់ចរិតលក្ខណៈ សេចក្តីល្អ សេចក្តីស្រឡាញ់ ព្រះចេស្ដា និងភាពល្អប្រសើររបស់ព្រះ ទោះព្រះអង្គបានប្រទានអំណោយ ឬក្តីអំណរអ្វីដល់យើងក៏ដោយ។ ការដឹងគុណនោះ គឺដោយសារយើងមានហេតុផលដែលត្រូវអរព្រះគុណព្រះ ទោះថ្ងៃនេះជាថ្ងៃល្អ ឬអាក្រក់ ទោះយើងមានការងារធ្វើ ឬអត់ការងារក្តី ទោះព័ត៌មានល្អ ឬធ្វើឲ្យពិបាកចិត្តក្តី ទោះមានសុខភាពល្អ ឬមានជំងឺដំណាក់កាលចុងក្រោយក្តី។ ការដឹងគុណនោះ អាចរកបានដោយសារព្រះគុណព្រះ ហើយវាជាសញ្ញាសំគាល់ពិតប្រាកដនៃព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធក្នុងជីវិតមនុស្សម្នាក់ៗ។ ការដឹងគុណដោយសារព្រះគុណព្រះ ជួយឲ្យយើងអាចប្រឈមមុខដាក់បញ្ហាដោយដឹងថា ព្រះទ្រង់ធ្វើការក្នុងជីវិត និងកាលៈទេសៈរបស់យើងយ៉ាងពេញលេញ ដ្បិតព្រះអង្គបានធ្វើឲ្យយើងក្លាយជាកម្មបទពិសេសនៃក្តីស្រឡាញ់របស់ព្រះអង្គ។
នៅពេលដែលលោក យ៉ូណាថាន អេដវើត លាចាកលោក ដោយសារការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺអុតធំ អ្នកស្រី សារ៉ា ជាភរិយា បានសរសេរសំបុត្រផ្ញើទៅកូនស្រីរបស់ពួកគេថា «តើឲ្យម្តាយនិយាយដូចម្តេច? ព្រះដ៏បរិសុទ្ធ និងល្អ បានគ្របបាំងយើងដោយពពកពណ៌ខ្មៅ»។ ចូរយើងកត់សម្គាល់អំពីភាពស្មោះត្រង់ នៅត្រង់ចំណុចនេះ។ គាត់មិនបានបង្ហាញចេញនូវទំនុកចិត្តតែសម្បកក្រៅនោះឡើយ។ តែស្វាមីគាត់មិនបានលាចាកលោក ដោយចៃដន្យនោះទេ តែដោយសារអធិបតេយ្យភាពរបស់ព្រះ ដែលបានកំណត់ពេលវេលាដែលត្រូវនាំលោក យ៉ូណាថាន ទៅទទួលរង្វាន់អស់កល្បជានិច្ច។ ហេតុនេះហើយ អ្នកស្រី សារ៉ា ក៏បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា «តែព្រះរបស់ម្តាយជាព្រះដ៏រស់ ហើយម្តាយបានថ្វាយចិត្តដល់ព្រះអង្គហើយ…យើងត្រូវថ្វាយទាំងអស់ដាច់ដល់ព្រះអង្គ ហើយម្តាយបានថ្វាយរួចហើយ ដោយការស្កប់ចិត្ត និងសេចក្តីស្រឡាញ់»2។
ក្នុងពេលដែលមានការសោកសង្រេង យើងមិនអាចនិយាយចេញពាក្យដូចនេះ ដោយការដឹងគុណធម្មតាដែលមិនអាចជួយយើងក្នុងពេលបាត់បង់នោះទេ។ មានតែការដឹងគុណដោយសារព្រះគុណប៉ុណ្ណោះ ដែលបង្ហាញចេញនូវទឹកចិត្តដូចនេះបាន។ យើងនឹងជួបទុក្ខលំបាក ឬថែមទាំងស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈដ៏ឈឺចាប់ នៅពេលណាមួយ ព្រោះលោកីយ៍នេះមានពេញដោយអំពើបាប។ ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលបែបនោះ អ្នកអាចឱបក្រសោបសេចក្តីស្រឡាញ់របស់ព្រះ ហើយជ្រើសរើសយកការទុកចិត្តលើសេចក្តីល្អរបស់ព្រះ ដែលបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់នៅលើឈើឆ្កាង។ បន្ទាប់មក ក្នុងពេលដែលងងឹតបំផុត អ្នកនឹងបានស្គាល់ក្តីអំណរក្នុងព្រះវត្តមានព្រះអង្គ និងតែងតែមានហេតុដែលត្រូវអរព្រះគុណព្រះអង្គ។ យើងមានកម្លាំង ភាពថ្លៃថ្នូរ និងបង្ហាញនូវការការថ្វាយបង្គំ ពេលណាយើងអាចនិយាយថា «ទូលបង្គំបានចេញពីផ្ទៃម្តាយមកដោយខ្លួនទទេ ហើយនឹងត្រឡប់ទៅវិញដោយទទេដែរ ព្រះយេហូវ៉ាទ្រង់បានប្រទានមក ហើយទ្រង់ក៏បានដកយកទៅវិញ សូមឲ្យព្រះនាមព្រះយេហូវ៉ាបានព្រះពរចុះ» (យ៉ូប ១:២១)។
ព្រះគម្ពីរសញ្ជឹងគិត៖ រ៉ូម ១១:៣៣-៣៦
គម្រោងអានព្រះគម្ពីររយៈពេល១ឆ្នាំ៖ យ៉ូប ៣៨-៤០ និង ១កូរិនថូស ១៣
1“A Treatise Concerning Religious Affections, in Three Parts,” ក្នុងThe Works of Jonathan Edwards, កែសម្រួលដោយ៖ លោក Sereno Dwight, ពិនិត្យឡើងវិញ និងកែម្ដងទៀតដោយ៖ លោក Edward Hickman (ឆ្នាំ១៨៣៤; បោះពុម្ពឡើងវិញដោយ Banner of Truth, ឆ្នាំ១៩៧៩), ១:២៧៦។
2លោកស្រី Sarah Pierpont Edwards to Esther Burr, ថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ១៧៥៨, in Memoirs of Jonathan Edwards ដោយ៖ លោក Sereno Dwight, ក្នុង Edwards, Works, 1:clxxix.
